فصل اول – الزامات عمومی
ماده1- كارفرما مكلف است نسبت به شناسايي و ارزيابي مخاطرات و ايمن سازي محيط كار اقدام نمايد.
ماده2- کارفرما مكلف است با استفاده از سامانه های انجام ايمن كار در ارتفاع متناسب با نوع کار ، ايمني افرادي که در ارتفاع بيش از 2/1 متر نسبت به سطح مبنا مشغول کار مي باشند ، را تامين نمايد.
( شکل های 54 ، 55 ، 67 ، 69 و 70 )
ماده3- كارفرما مكلف است نسبت به تهيه لوازم و تجهيزات استاندارد و متناسب با نوع کار در ارتفاع كه داراي لوح شناسايي حاوي اطلاعات فنی بوده و در محل مناسبي از تجهيزات قابل رويت ، نصب شده است را اقدام و در اختیار کارگران قرار دهد .
ماده4-کارفرما مكلف است در شرايط جوي نامساعد یا معيوب و ناقص بودن سـازه و تجهيزات یا نقص در روش هاي ايمن كار در ارتفاع ، از فعاليت کارگران شاغل در ارتفاع جلوگيري بعمل آورد.
ماده5- با عنایت به ماده 88 قانون کار جمهوری اسلامی ایران ، کلیه وارد کنندگان ، تولید کنندگان ، فروشندگان ، عرضه کنندگان و بهره برداران از ابزار آلات ، دستگاهها و تجهیزات مربوط به عملیات کار در ارتفاع مکلف به رعایت استاندارد تولید و موارد ایمنی و حفاظتی فوق الذکر می باشند .
ماده6- نردبان ، اجزاء داربست ، تجهيزات كار با طناب و ساير تجهيزات و دستگاههای کار در ارتفاع بايد قبل از هر بار استفاده توسط عامل كار در ارتفاع بازديد شده و در صورت فرسوده يا معيوب بودن ، موضوع را به کارفرما یا نماینده وی گزارش نماید .
ماده7– کارفرما مکلف است پس از اطلاع از فرسوده و معیوب بودن لوازم و تجهيزات كار در ارتفاع با برچـسب « خطرناك است – استفاده نشود » آنها را از دسترس كارگران خارج و پس از تعمير شدن ، تاييد توسط شخص ذيصلاح مجددا به محل كار منتقل نماید .( شکل 9 )
ماده8- انجام كليه امور نصب ، راه اندازي ، بهره برداري ، سرويس ، تعمير و نگهداري تجهيزات ، دستگاه و ماشين آلات كار در ارتفاع بايد مطابق با دستور العمل شركت سازنده صورت پذيرد .
ماده9- کليه متعلقات داربست ، نردبان ، تجهيزات ، ابزار و وسايل كار در ارتفاع بايد قبل از شروع و پس از اتمام کار توسط كارگران و در فواصل معین دوره ای بازرسي و کنترل گردد ومجوز شروع به كار صادر شود .
ماده10- کليه لوازم و تجهيزات كار در ارتفاع باید توسط شخص ذيصلاح بصورت دوره اي مورد بازرسي دقيق قرار گرفته و در صورت مشاهده نقص و يا فرسودگي براي از رده خارج نمودن به كارفرما اعلام نمايد.
ماده11- کليه مجريان ذيصلاح مشمول اين آيين نامه که عمليات اجرايي آنها در ارتفاع انجام مي گيـرد موظف مي باشند در هنگام انجام كار از كارگران داراي گواهينامه مهارت از سازمان آموزش فني و حرفه اي كشور يا ساير مراجع ذيصلاح استفاده نمايند .
ماده12- عامل كار يا شخص ذيصلاح بايد داراي گواهينامه مهارت فني لازم از مراكز ذيصلاح بوده و توانايي انجام كار مربوطه را داشته باشد .
ماده13- كارفرمايان ، مجريان ، پيمانكاران و ساير عوامل اجرايي در محدوده كارگاه و عمليات خود مكلف به جلوگيري از ورود افراد متفرقه مي باشند . ضمنا نصب علايم هشداري براي كارگران و افراد متفرقه « مطابق آیین نامه علایم ایمنی در کارگاه ها » به نحوي كه به سهولت قابل رويت باشد و مانع انجام كار نگردد الزامي است .
ماده14- حمل و نقل ، نصب ، جمع آوري ، انبار نمودن و كار با دستگاه ها ، ماشين آلات و تجهيزات كار در ارتفاع بايد بگونه اي باشد كه خطري را براي كارگران و افراد متفرقه ايجاد نكند .
ماده15- پرتاب كردن و رها نمودن هرگونه شي ، ابزار ، لوازم ، تجهيزات و مصالح در حين كار ممنوع است .
ماده16- طنابها و كابلها بايد در برابر هرگونه سایش ، مواد خورنده ،گرما و شعله مستقيم مقاوم باشند .
ماده17- رعايت آيين نامه هاي مربوط به خطوط برق دار در انجام هرگونه عمليات كار در ارتفاع كه افراد و تجهیزات مربوطه در حريم تجهيزات و خطوط برقدار قرار مي گيرند ، الزامی است .
ماده18- در لبه سقف‌هاي شيب دار بايد تجهيزات مناسب و كافي جهت جلوگيري از لغزش و سقوط كارگر و يا ابزار كار پيش‌بيني شود.( شکل 34 )
ماده19-كارگراني كه بر روي سقف‌هاي شيب دار با شيب بيش از 20 درجه كار مي‌كنند بايد مجهز به سامانه محدود کننده و یا متوقف کننده گردند و در صورت امکان تورهاي حفاظتي در زير محل كار آنها نصب گردد.
(شکل های 1-3 ، 55 )
ماده20- حضور فرد دوم روی سطح مبنا در هنگام انجام کار روی جایگاه های کار آویزان ، بالابر های سيار ، برجی الزامی است .
ماده21- كارفرما مكلف است نسبت به تهيه و در اختيار قرار دادن وسيله ارتباطي مناسب با فرد ثانوي در زمان انجام عمليات در ارتفاع اقدام نمايد .
ماده22-کارفرما مکلف است نسبت به نصب تابلو با محتوای موضوعی « قابل استفاده یا عدم استفاده » سامانه از قبیل داربست ، متوقف کننده ، بالابر سیار ، جایگاه کار آویزان و سایر موارد مشابه اقدام نماید.
ماده23-هنگام كار در ارتفاع فرد مستقر در جايگاه كار بايد متناسب با نوع كار مجهز به وسايل حفاظت فردي از قبيل لباس كار ، هارنـــس ، كلاه و كفش ايمني و ساير لوازم حفاظت فردي گردد .
( شكل های68، 78 )
ماده24-استفاده از کمربند ایمنی برای عملیات کار در ارتفاع ممنوع بوده فقط در صورتی مجاز است که به عنوان سامانه محدود کننده مورد استفاده قرار گیرد و فرد نباید در وضعیت سقوط قرار گیرد . ( شكل های1-54 و 2-54 و55)