فصل دوازدهم- مقررات متفرقه
ماده 187- كارفرمايان مكلفند پس از پايان قرارداد كار بنا به درخواست كارگر ، گواهي انجام كار با قيد مدت ، زمان شروع و پايان و نوع كار انجام شده را به وي تسليم نمايند .
ماده 188- اشخاص مشمول قانون استخدام كشوري يا ساير قوانين و مقررات خاص استخدامي و نيز كارگران كارگاه هاي خانوادگي كه انجام كار آنها منحصرا توسط صاحب كار و همسر و خويشاوندان نسبي درجه يك از طبقه اول وي انجام مي شود ، مشمول مقررات اين قانون نخواهند بود .
تبصره- حكم اين ماده مانع انجام تكاليف ديگري كه در فصول مختلف ، نسبت به موارد مذكور تصريح شده است ، نمي باشد .
ماده 189- در بخش كشاورزي ، فعاليت هاي مربوط به پرورش و بهره برداري از درختان ميوه ، انواع نباتات ، جنگل ها ، مراتع ، پارك هاي جنگلي و نيز دامداري و توليد و پرورش ماكيان و طيور ، صنعت نوغان ، پرورش آبزيان و زنبور عسل و كاشت ، داشت و برداشت و ساير فعاليت ها در كشاورزي ، به پيشنهاد شوراي عالي كار و تصويب هيات وزيران مي تواند از شمول قسمتي از اين قانون معاف گردد .
ماده 190- مدت كار ، تعطيلات و مرخصي ها ، مزد و حقوق صيادان ، كاركنان حمل و نقل (هوایي ، زميني و دريایي) خدمه و مستخدمين منازل ، معلولين و نيز كارگراني كه طرز كارشان به نحوي است كه تمام يا قسمتي از مزد و درآمد آنها به وسيله مشتريان يا مراجعين تامين مي شود و همچنين كارگراني كه كار آنها نوعا در ساعات متناوب انجام مي گيرد ، در آیين نامه هایي كه توسط شوراي عالي كار تدوين و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد ، تعيين مي گردد . در موارد سكوت مواد اين قانون حاكم است .
ماده 191- كارگاه هاي كوچك كمتر از ده نفر را مي توان بر حسب مصلحت موقتا از شمول بعضي از مقررات اين قانون مستثني نمود . تشخيص مصلحت و موارد استثنا به موجب آیين نامه اي خواهد بود كه با پيشنهاد شوراي عالي كار به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .
ماده 192- كارفرمايان موظفند در مهلت مقرر ، آمار و اطلاعات مورد نياز وزارت كار و امور اجتماعي را طبق آیين نامه اي كه به تصويب وزیر كار و امور اجتماعي مي رسد تهيه و تسليم نمايند .
ماده 193- وزارت كار و امور اجتماعي و وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي حسب مورد به منظور تامين كادر متخصص سرپرستي در صورت لزوم به افرادي كه در واحدها به عنوان سرپرست تعيين شده اند آموزش هاي لازم را در زمينه مسایل ناظر به روابط انساني ، روابط كار و ايمني و بهداشت كار خواهند داد .
آیين نامه مربوط توسط شوراي عالي كار تهيه و حسب مورد به تصويب وزراي كار و امور اجتماعي و بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي مي رسد .
ماده 194- كارفرمايان كارخانه ها مكلفند در زمينه آموزش نظامي كارگران واحدهاي خود با نيروي مقاومت بسيج سپاه پاسداران انقلاب اسلامي همكاري هاي لازم را مبذول دارند .
تبصره- آيین نامه اجرایي اين ماده با همكاري مشترك وزارتين كار و امور اجتماعي و دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح ، تهيه و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .
ماده 195- به منظور تشويق نيروهاي كارگري مولد ، متخصص ، مخترع و مبتكر ، وزارت كار و امور اجتماعي مكلف است همه ساله به طرق مقتضي در مورد انتخاب كارگران نمونه سال اقدام نمايد .
تبصره- ضوابط اجرایي اين ماده و چگونگي تشويق كارگران نمونه و نحوه اجراي آن و پيش بینی هزينه هاي متعارف مربوط ، توسط وزارت كار و امور اجتماعي تعيين خواهد گرديد .
ماده 196- وزارت كار و امور اجتماعي مكلف است در جهت آگاهي و شكوفایي فكري بيشتر كارگران و رشد كارهاي علمي ، عملي ، تخصصي در زمينه هاي علم و صنعت ، كشاورزي و خدماتي ، فيلم ، اسلايد و آموزش هاي لازم ديگر را تدارك ببيند و اين امکانات را از طريق راديو ، تلويزيون و رسانه هاي گروهي و يا هر نحو ديگري كه لازم باشد در اختيار آنان قرار دهد .
ماده 197- دولت مكلف است با توجه به امكانات خود براي كارگراني كه قصد داشته باشند از شهر به روستا مهاجرت كنند و به كار كشاورزي بپردازند تسهيلات لازم را فراهم نمايد .
ماده 198- وزارت كار و امور اجتماعي مي تواند در موارد ضرورت براي تنظيم نيروي كار ايرانيان خارج از كشور ، در نمايندگي هاي جمهوري اسلامي ايران ، وابسته كار منصوب نمايد .
تبصره 1- وابسته كار ، توسط وزير كار و امور اجتماعي تعيين و پس از موافقت وزير امور خارجه منصوب و اعزام مي گردد .
تبصره 2- وزارتين كار و امور اجتماعي و امور خارجه و سازمان امور اداري و استخدامي موظفند پس از تصويب اين قانون آیين نامه اجرایي موضوع اين ماده را تهيه و به تصویب هيات وزيران برسانند .
ماده 199- وزارت كار و امور اجتماعي مكلف است ظرف شش ماه از تاريخ تصويب اين قانون ، آیين نامه هاي اجرایي مربوط را تهيه و به تصويب مراجع مذكور در اين قانون برساند .
تبصره- آن دسته از آيین نامه هاي اجرایي قانون كار- مصوب 26/12/1337- كه با مقررات اين قانون مغاير نباشد ، تا تصويب آیين نامه هاي موضوع اين ماده قابل اجرا مي باشند .
ماده 200- با تصويب اين قانون و آیين نامه هاي اجرایي آن ، قوانين كار و كار كشاورزي مغاير اين قانون لغو مي گردند .
ماده 201- وزارت كار و امور اجتماعي بايد كليه حقوق و تكاليف مذكور در اين قانون را با روش هاي مناسب به اطلاع كارگران و كار فرمايان برساند .
ماده 202- وزارت كار و امور اجتماعي مكلف است سازمان و تشكيلات خود را در ارتباط با قانون كار جديد ، طراحي و به تصويب سازمان امور اداري و استخدامي كشور برساند .
ماده 203- وزارت كار و امور اجتماعي و دادگستري مامور اجراي اين قانون مي باشند .
تبصره- مفاد اين ماده رافع تكاليف و مسئوليت هایي نخواهد بود كه در اين قانون و يا ساير قوانين به عهده وزارتخانه هاي ذي ربط و موسسات و كارگاه هاي دولتي مشمول اين قانون نهاده شده است .
قانون فوق كه در تاريخ دوم مهر ماه يك هزار و سيصد و شصت و هشت به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيده و موادي از آن مورد اختلاف مجلس و شوراي نگهبان قرار گرفته است ، در جلسات متعدد مجمع تشخيص مصحلت نظام بررسي و با اصلاح و تتميم مواد (3)- (7)- (8)- (12)- (15)- (20)- (24)- (26)- (27)- (29)- (31)- (32)- (33)- (41)- (46)- (51)- (52)- (53)- (56)- (58)- (59)- (60)- (62)- (64)- (65)- (66)- (67)- (69)- (70)- (73)- (81)- (105)- (108)- (110)- (111)- (112)- (113)- (114)- (118)- (119)- (130)- (131)- (135)- (136)- (137)- (138)- (143)- (151)- (154)- (155)- (158)- (159)- (160)- (166) ، كل فصل مجازات ها (مواد (171)- (172)- (173)- (174)- (175)- (176)- (177)- (178) – (179)- (180)- (181)- (182)- (183)- (184)- (185)- (186))- (188)- (189)- (190)- (191)- (202) و (203) مشتمل بر دويست و سه ماده و يكصد و بيست و يك تبصره در تاريخ بيست و نهم آبان ماه يك هزار و سيصد و شصت و نه به تصويب نهایي مجمع تشخيص مصلحت نظام رسید .
ریيس مجمع تشخيص مصلحت نظام- اكبرهاشمي رفسنجاني