فصل ششم- تشكل هاي كارگري و كارفرمایي
ماده 130- به منظور تبليغ و گسترش فرهنگ اسلامي و دفاع از دستاوردهاي انقلاب اسلامي و در اجراي اصل بيست و ششم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران كارگران واحدهاي توليدي ، صنعتي ، كشاورزي ، خدماتي و صنفي مي توانند نسبت به تاسيس انجمن هاي اسلامي اقدام نمايند .
تبصره 1- انجمن هاي اسلامي مي توانند به منظور هماهنگي در انجام وظايف و شيوه هاي تبليغي ، نسبت به تاسيس كانون هاي هماهنگي انجمن هاي اسلامي در سطح استان ها و كانون عالي هماهنگي انجمن هاي اسلامي در كل كشور اقدام نمايند .
تبصره 2- آیين نامه چگونگي تشكيل ، حدود وظايف و اختيارات و نحوه عملكرد انجمن هاي اسلامي موضوع اين ماده بايد توسط وزارتين كشور ، كار و امور اجتماعي و سازمان تبليغات اسلامي تهيه و به تصويب هيات وزيران برسد .
ماده 131- در اجراي اصل بيست و ششم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و به منظور حفظ حقوق و منافع مشروع و قانوني و بهبود وضع اقتصادي كارگران و كارفرمايان ، كه خود متضمن حفظ منابع جامعه باشد، كارگران مشمول قانون كار و كارفرمايان يك حرفه يا صنعت مي توانند مبادرت به تشكيل انجمن هاي صنفي نمايند.
تبصره 1- به منظور هماهنگي در انجام وظايف محوله و قانوني انجمن هاي صنفي مي توانند نسبت به تشكيل كانون انجمن هاي صنفي در استان و كانون عالي انجمن هاي صنفي در كل كشور اقدام نمايند .
تبصره 2- كليه انجمن هاي صنفي و كانون هاي مربوطه به هنگام تشكيل موظف به تنظيم اساسنامه با رعايت مقررات قانوني و طرح و تصويب آن در مجمع عمومي و تسليم به وزارت كار و امور اجتماعي جهت ثبت مي باشند .
تبصره 3- كليه نمايندگان كارفرمايان ايران در شوراي عالي كار ، شوراي عالي تامين اجتماعي ، شوراي عالي حفاظت فني و بهداشت كار ، كنفرانس بين المللي كار و نظاير آن توسط كانون عالي انجمن هاي صنفي كارفرمايان ، در صورت تشكيل ، انتخاب و در غير اين صورت توسط وزير كار و امور اجتماعي معرفي خواهند شد .
تبصره 4- كارگران يك واحد ، فقط مي توانند يكي از سه مورد شوراي اسلامي كار ، انجمن صنفي يا نماينده كارگران را داشته باشند.
تبصره 5- آیين نامه چگونگي تشكيل ، حدود وظايف و اختيارات و نحوه عملكرد انجمن هاي صنفي و كانون هاي مربوطه ، حداكثر ظرف مدت يك ماه از تاريخ تصويب اين قانون ، توسط شوراي عالي كار تهيه و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .
تبصره 6- آیين نامه نحوه انتخابات نمايندگان مذكور در تبصره (3) اين ماده ظرف يك ماه پس از تصويب اين قانون به تصويب وزير كار و امور اجتماعي خواهد رسيد .
ماده 132- به منظور نظارت و مشاركت در اجراي اصل سي و يكم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و همچنين بر اساس مفاد مربوطه در اصل چهل و سوم قانون اساسي ، كارگران واحدهاي توليدي ، صنفي ، صنعتي ، خدماتي و كشاورزي كه مشمول قانون كار باشند ، مي توانند نسبت به ايجاد شركت هاي تعاوني مسكن اقدام نمايند .
تبصره- شركت هاي تعاوني مسكن كارگران هر استان مي توانند نسبت به ايجاد كانون هماهنگي شركت هاي تعاوني مسكن كارگران استان اقدام نمايند و كانون هاي هماهنگي تعاوني هاي مسكن كارگران استان ها مي توانند نسبت به تشكيل كانون عالي هماهنگي تعاوني هاي مسكن كارگران كشور (اتحاديه مركزي تعاوني هاي مسكن كارگران- اسكان) اقدام نمايند .
وزارتخانه هاي كار و امور اجتماعي ، مسكن و شهرسازي و امور اقتصادي و دارايي موظف به همكاري با اتحاديه اسكان بوده و اساسنامه شركت هاي مذكور توسط وزارت كار و امور اجتماعي به ثبت خواهد رسيد .
ماده 133- به منظور نظارت و مشاركت در اجراي مفاد مربوط به توزيع و مصرف در اصول چهل و سوم و چهل و چهارم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران ، كارگران واحدهاي توليدي ، صنفي ، صنعتي ، خدماتي و يا كشاورزي كه مشمول قانون كار باشند ، مي توانند نسبت به ايجاد شركت هاي تعاوني مصرف (توزيع) كارگري اقدام نمايند .
تبصره- شركت هاي تعاوني مصرف (توزيع) كارگران مي توانند نسبت به تاسيس كانون هماهنگي شركت هاي تعاوني مصرف كارگران استان اقدام نمايند و كانوهاي هماهنگي تعاوني هاي مصرف (توزيع) كارگران استان ها مي توانند نسبت به تشكيل كانون عالي هماهنگي تعاوني هاي مصرف كارگران «اتحاديه مركزي تعاوني هاي مصرف (توزيع) كارگران- امكان» اقدام نمايند .
وزارتخانه هاي كار و امور اجتماعي و بازرگاني و همچنين وزارتخانه هاي صنعتي موظف هستند تا همكاري هاي لازم را با اتحاديه امكان به عمل آورند و اساسنامه شركت هاي تعاوني مذكور توسط وزارت كار و امور اجتماعي به ثبت خواهد رسيد .
ماده 134- به منظور بررسي و پيگيري مسایل و مشكلات صنفي و اجتماعي و حسن اجراي آن قسمت از مفاد اصل بيست ونهم قانون اساسي كه متضمن حفظ حقوق و تامين منافع و بهره مندي از خدمات بهداشتي ، درماني و مراقبت هاي پزشكي مي باشد ، كارگران و مديران بازشسته مي توانند به طور مجزا نسبت به تاسيس كانون هاي كارگران و مديران بازنشسته شهرستان ها و استان ها اقدام نمايند .
تبصره 1- كانون هاي كارگران و مديران بازنشسته استان ها مي توانند نسبت به تاسيس كانون هاي عالي كارگران و مديران بازنشسته كشور اقدام نمايند .
تبصره 2- وزارتخانه هاي كار و امور اجتماعي و بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي و سازمان تامين اجتماعي موظف به همكاري با كانون هاي عالي كارگران و مديران بازنشسته كشور مي باشند .
ماده 135- به منظور ايجاد وحدت روش و هماهنگي در امور تبادل نظر در چگونگي اجراي وظايف و اختيارات ، شوراهاي اسلامي كار مي توانند نسبت به تشكيل كانون هماهنگي شوراهاي اسلامي كار در استان و كانون عالي هماهنگي شوراهاي اسلامي كار در كل كشور اقدام نمايند .
تبصره- آیين نامه چگونگي تشكيل ، حدود وظايف و اختيارات و نحوه عملكرد كانون هاي شوراهاي اسلامي كار موضوع اين ماده بايد توسط وزارتين كشور و كار و امور اجتماعي و سازمان تبليغات اسلامي تهيه و به تصويب هيات وزيران برسد .
ماده 136- کليه نمايندگان رسمي کارگران جمهوري اسلامي ايران در سازمان جهاني کار ، هيات هاي تشخيص ، هيات هاي حل اختلاف ، شوراي عالي تامين اجتماعي ، شوراي عالي حفاظت فني و نظاير آن ، حسب مورد ، توسط کانون عالي شوراهاي اسلامي کار ، کانون عالي انجمن هاي صنفي کارگران و يا مجمع نمايندگان کارگران انتخاب خواهند شد .
تبصره 1- آیين نامه اجرایي اين ماده با پيشنهاد شوراي عالي کار به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .
تبصره 2- در صورتي که تشکل هاي عالي کارگري و کارفرمايي موضوع اين فصل ايجاد نشده باشند ، وزير کار و امور اجتماعي مي تواند نسبت به انتخاب نمايندگان مزبور در مجامع ، شوراها و هيات هاي عالي اقدام نمايد .
ماده 137- به منظور هماهنگي و حسن انجام وظايف مربوطه ، تشکل هاي کارفرمايي و کارگري موضوع اين فصل از قانون مي توانند به طور مجزا نسبت به ايجاد تشکيلات مرکزي اقدام نمايند .
تبصره- آیين نامه هاي انتخابات شوراي مرکزي و اساسنامه تشيکلات مرکزي کارفرمايان و همچنين کارگران ، جداگانه توسط کميسيوني مرکب از نمايندگان شوراي عالي کار ، وزارت کشور و وزارت کار و امور اجتماعي تهيه و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .
ماده 138- مقام ولايت فقيه در صورت مصلحت مي توانند در هر يک از تشکل هاي مذکور نماينده داشته باشند .